Lè nou pentire timoun nan tout koulè nan ofans li, nou rele: "Kijan ou kapab? Ki jan pa wont? ", Nou vle anseye l 'pou reponn pou aksyon yo. Timoun nan toujou ap aprann nan distenge bon ak move, ak granmoun ede l 'nan sa a. Yo vle grandi responsab ak desan moun.
Men, ki jan li rive ke tout enstriksyon yo ak envokasyon nan paran yo ak pwofesè souvan mennen nan efè nan opoze? Timoun nan gen eskize, men li pa fè anyen pou korije erè li yo. Li se boule pa yon sans de kilpabilite, wont ak pwòp vo anyen l 'yo. Lè sa a, pa gen okenn tan pou koreksyon.
Sikològ Anna Bykova kwè ke gen yon gwo diferans ant "moun ki responsab" ak "moun koupab". Li di kouman pou pote responsablite nan timoun nan, olye ke devlope yon sans de kilpabilite.
Sou wont, kilpabilite ak responsablite
Ven, mwen di ou, yo trè destriktif. Detwi yon moun ki soti nan, detwi relasyon yo. Li rete kòm yon gou anmè kou fièl, menm apre padon resevwa yo. "Ou yo padonnen," - di nonm lan chay ak kilpabilite, men vwa enteryè l 'ensesaman, zòrèy: ". Se mwen menm pa ka padonnen tèt mwen"
Diven an ap grandi nan tankou yon limit ki se trè amitye a oswa patenarya rele nan kesyon an. Li trè difisil pou kontinye kominike avèk yon moun, si pwochen l 'ou santi ou koupab sèlman. Se poutèt sa, li enpòtan pou yon moun ekstèminen tèt li nan kilpabilite, jouk li te manje diven yon nonm. Men, pou kèk moun li se diven ki se yon santiman pi renmen, yon kalite lengo lò nan "Correct". Tankou yon moun ki gen fyète ak pathos di: "Mwen toujou pran blame a sou tèt mwen! Koupab la te santi pa yon sèl nan ki konsyans se fò! "Men, isit la konfizyon kòmanse, paske konsyans ale men nan men ak responsablite, epi yo pa ak kilpabilite.
Ann prezante kounye a de kategori nan "Moun koupab" ak "Man Responsab" epi eseye konprann diferans yo. Se konsa, "Moun koupab la". Li blame tèt li. Li regrèt. Ekskize. Li eksperyans pwòp "mechanste" li. "Moun ki responsab la." Rezoud pwoblèm nan, chèche fason pou elimine erè a, fè konklizyon pou lavni an. Responsablite se pa sou eksperyans. Sa a se sou aksyon sa yo.
Anplwaye a responsab toudenkou remake yon erè nan pwojè l 'yo. San yo pa resevwa pèdi, li tou senpleman korije li, panse osijè de ki jan sa a te ka rive, ak yo anpeche yon repetisyon nan sa a erè, chanje yon bagay nan travay yo. Akize travayè tou senpleman pa ka jwenn fòs yo korije yon erè, paske li konplètman absòbe koupab la: "Mwen Ankadre kòlèg! Tout moun konsidere m 'koupab! Mwen pa ka siviv sa a wont! ". Rezilta a nan sa a-flajelasyon pwòp tèt ou kapab pa sèlman erè a adisyonèl akòz transfè a nan atansyon nan malèz la entèn emosyonèl, men tou, èkse volontè avèk konviksyon fèm, "Mwen pa t jistifye konfyans!"
Fòse yon timoun blame, li pa vo anyen ap tann pou ke li pral korije erè l 'yo. Li pa pral travay si ou pa espesyalman travay sou li, pa diskite avè l 'posibilite pou koreksyon. Menm bagay la rive si timoun nan mande yon ekskiz, san yo pa delving nan rezon ki fè yo pou konpòtman li: "Isit la se yon parèy insolite! Ki jan ou ta ka frape Varya! Imedyatman eskize! "
Paran ki te anseye timoun nan yon ekskiz fòmèl, manke bagay prensipal la - li jis yon mo. Yon timoun ki te aprann ak siksè itilize pawòl Bondye a "Mwen regrèt" vin itilize yo pa korije erè l ', men kache dèyè yon montre nan regrèt. Tankou, mwen te deja ekskiz, ki lòt bagay ou vle nan men m '. Men, pi gran an li vin, ekskiz nan mwens espere nan l '. Olye pou yo repete mo yo, mond adilt la espere nan yon aksyon espesifik moun ki pral korije sitiyasyon an. Ak mo a "Mwen regrèt" - fè sa, malerezman, pa konnen ki jan. Akize timoun nan, malerezman, li pa pral posib pou enkulpe responsablite a.
Men, pann etikèt la "Mwen se move" se menm posib. Avèk sa a tag, timoun nan reponn ak yon reflèks: "Poukisa eseye fè yon bagay, si mwen toujou move?" Fè efò pou anseye responsablite timoun nan kilpabilite, nou kòm yon rezilta resevwa yon pòtrè yon moun ki sèten nan tèt li ak aksyon l 'yo. Pa plonje timoun nan nan yon sans de kilpabilite, men ede l 'konprann sa ki lakòz yo, konsekans ak vini ak posibilite pou korije sitiyasyon an.
Zanmi ki pi pre nan kilpabilite se wont. Rasin yo nan tou de santiman grandi soti nan ensèten, men chak gen karakteristik pwòp li yo diferan. Diven yo se yon santiman ki rive apre yon zak, ak wont soti nan evalye pwòp "pwòp mwen" nan je lòt moun. "Se fòt mwen ke mwen te fè li. Ak jan wont ke lòt moun yo te jwenn soti sou li. "
Aprann pitit ou responsablite, san enpoze santiman koupab ak wont:
- Mesaj pa ta dwe gen evalyasyon timoun lan: "Ou se move! Ou se irèsponsab! Ou se dezòd! "Evalye pa timoun nan, men aksyon l 'yo:" Pa bagay ki pi bon. La a ou ka montre responsablite. Ou ka gade pi byen. "
- Separe santiman ou nan aksyon timoun lan. Pa "Ou wont m '!" Men, "Mwen santi mwen alèz, yon santiman anbarasman". Pa "Ou ap boulvèsan m '!", Men, "Mwen se fache lè ..."
- Pa analize move konduit yon timoun ki gen temwen. "Debriefing" sèlman tete-a-tete. Sinon, yon sans de wont enstile, pa responsablite. Sonje byen? Responsablite se konfyans. Wont - ensèten.
- Pa jwenn itilize fòmèlman mande pou padon, men dirèk panse timoun nan nan kanal la "Kijan mwen ka korije sitiyasyon an kounye a?"
- Toujou ede timoun nan konprann relasyon ki genyen ant aksyon li ak rezilta li.
Sous: wè klasman-